Merhaba,
Evet webcamı ben de denedim; ay güneş ve gezegenler için çok iyi sonuçlar alınıyor. Bu konuda edindiğim tecrübeleri sizlerle paylaşmak istiyorum. Umarım fazla karıştırmadan anlatabilirim ama açık olmayan noktalar varsa lütfen sorarsınız:
- En uygun webcamlar gerçek bir CCD chipi kullananlar (CMOS'ların hassaslığı oldukça az). Ne yazık ki şu günlerde pek az model CCD ile üretiliyor. Benim bildiğim sadece Quickcam'ın bir türü ve Phillips'ın SPC-900 modeli. Bulursanız artık yapılmayan Phillips ToUCam 740K ve 840K modelleri de çok iyi (740K ve SPC900 kullandım). Ama dikkat, Phillips'in de birçok modeli CMOS lu.
- Webcamlar gezegenler konusunda en pahalı fotoğraf ve astronomik CCD kameralarından daha iyi sonuç veriyor. Belki bu nasıl olur diyeceksiniz? Aslında gürültü oranı yüksek ve resim transferi kayıpsız olmayan bir webcam ile nasıl bu kadar iyi resimler çekilebilir? Evet ama bunlara rağmen webcam'ın büyük bir avantajı var, o da:
kısa zamanda çok resim çekmek ve bu sayede atmosferdeki distorsyonu atabilmek. Çünkü gezegen resimlerinin en büyük amansız düşmanı atmosferdeki türbülanslardır.
Dolayısıyla webcam ile video çekilse bile bunu sadece bir "ara ürün" olarak görmek gerekir. Bu videolar resimlere ayrılırsa aralarında atmosferdeki distorsyondan etkilenmemiş, kalitesi yüksek olanlar seçilir ve bunlar sinyal/gürültü oranını iyileştirmek için toplanırsa çoğunuzun inanmayacağı kalitede bir resim elde edebilirsiniz.
İşin güzel tarafı yukarıda anlattığım işlemi elden yapmaya gerek yok. İnternetden ücretsiz indirilebilen ve bu işlemi otomatik yapan programlar var. Ben bunlardan kolay kullanımı ve kapsamı bakımından en çok "Registax" programını tavsiye ederim:
http://www.astronomie.be/registax/index.html
Bunun dışında Giotto, Astrosnap ve K3CCD (35dollar) ı da tavsiye ederim, herbirinin bazı üstün fonksyonları var.
- Çekim sırasında dikkat edilecek noktalar:
Amplifikatör kazancı mümkün olduğunca düşük (daha az gürültü için), beyaz ayar (white balance) gündüze ayarlı, gamma maksimum, saniyedeki resim sayısı (frame) en fazla 5 veya 10 olmalı. Phillips'in web camını kullanıyorsanız orada iki güzel fonksyon var. Birincisi 640x480 olan çözünürlük içerisinde 288x200 (civarında) bir pencereyi kesip çıkarabilmek. Bunun ne avantajı var? En büyük gezegen Jüpiter'i bile teleskopunuzun odak uzaklığını barlow kullanarak 4m ye bile getirseniz bu küçültülmüş alana kolaylıkla sığdırıabilirsiniz. Dolayısıyla etrafdaki alan israf ediliyor. Bu alanı çekmemekle videonun bant genişliğini düşürmüş oluyorsunuz. Bu çok önemli, zira bu bahsettiğim Webcamların hepsi USB1.1 protokoluyla veri aktarımı yapıyorlar. Bu durumda da kapasite saniyede 1Mb civarında oluyor. Eğer tüm alanı kullanırsanız 640x480=307200x3 renk x saniyede 5 resim=4,600,000 ediyor. Görüldüğü gibi bu veri aktarımı kapasitesini birkaç kat aşıyor. Bu durumda ne oluyor? Webcam veriyi komprime ediyor. Ne yazık ki bu algoritma kayıpsız değil ve zaten gürültülü olan resimler daha fazla kalite kaybediyorlar. Aslında veriler her halikarda (daha küçük bir alan kullanma durumunda bile) komprime ediliyor ama bu durumda kayıp daha az oluyor çünkü kamera bant genişliğini kullanıyor. Bu kayıbın az olması sonra sentezlenecek resmin kalitesi için önemli. Sade Phillips SPC-900'de bulunan ikinci güzel fonksyon da "YUV2" adyla kayıp oranı daha az olan yeni bir algoritmanın kameraya entegre edilmiş olması. Dolayısıyla bu kamerayı hepsinden daha çok tavsiye ederim (100 Dollar'ın altında). Bu arada resmin gerektiğinden büyük olmamasının bir avantajı daha var: Resimleri toplarken bilgisayarınızı biraz daha az yormuş olacaksınız.
- Hızlı dönen Jüpiter gezegeninde video uzunluğu 2 dakikayı geçmemeli (küçük teleskoplarda belki biraz daha uzun olabilir). Yoksa resim kalitesi dönmeden dolayı hassas detaylarda bir netsizlik sebebiyle düşüyor. Özellikle mercekli bir teleskop kullanıyorsanız kızılötesini kesen bir filtre kullanmakta büyük fayda var, zira bu kameralar kızıl ötesinde çok hassas ve özellikle mercekli teleskoplar (çoğu) bu dalga boyunda odaktan iyice çıkmış oluyorlar.
Bu arada sadece kızıl ötesini geçiren bir filre edinebilirseniz şu ilginç şeyi yapabilirsiniz: Kızılötesinde ışınlar atmosferdeki distorsyondan daha az etkilenir. Dolayısıyla bir videyoyu normal, bir videyoyu da kızıl ötesinde çekerseniz ve bunu "luminans" kanalı olarak kullanırsanız resminiz daha da keskinleşecektir. Bunu 2003 yılında Mars üzerinde denedim ve çok iyi sonuçlar aldım.
Peki, bu filtreler nerede bulunur? Astronomi ürünleri satanlarda vardır, bulamazsanız Almanya'da "Teleskop Service" den alabilirsiniz:
http://www.telescope-service.com/baader ... .html#uvir
Buradan filim kutusundan daha sağlam ve presizyonlu metal bir adaptör de edinebilirsiniz.
- Webcamlar gezegen ve aydan başka işler için de kullanılabilir:
Herşeyden önce webcamı modifiye edip uzun poz süresi elde edebilirsiniz. Biliyorsunuz video chipleri normal olarak en uzun 1/25 saniyelik poz çekebilirler (Phillips kameralarında bir hata nedeniyle bu 1/5 saniye). Ama kamerayı modifiye ederseniz bunu istediğiniz kadar uzatabilirsiniz. Bazıları bir soğutucu da ekliyor veya renkli chipi daha hassas olan bir siyah/beyaz ccd ile değiştiriyorlar. Böylece çok uygun bir fiyata astronomi için kullanılabilecek bir CCD kamerası yapılmış oluyor. Webcam deyip geçmeyin, kullanılan chipler pahalı dijital fotoğraf makinelerinden
çok daha hassas! Modifikasyonu yapmak için internet de sayısız örnekler var. Biraz malzeme dışında bol miktarda sabır, çok sakin bir el ve vapur halatı kadar sağlam sinirler gerekiyor (bunu deneyimimden söylüyorum)
Bunun dışında webcam normal veya modifiye edilmiş olarak klavuzlama için kullanılabilir. Ben normal bir SPC-900 ile uzun pozlu resimlerimi klavuzluyorum ve bedava olan "PHD Guiding" yazılımını kullanıyorum.
Geçen sene "Luminera", "DMK21" gibi piyasaya normal webcam'a alternatifler çıktı. Bunlar genellikle aynı veya benzer bir CCD chipini kullanmakla beraber Firewire veya USB 2.0 protokollerini kullanarak kayıpsız resim transferine imkan sağlıyorlar. Bazıları 8-bit yerine 12 veya 16 bitlik analog dijital çeviricilerle techiz edilmiş. Malesef fiyatları epey yüksek. Dünyanın gezegen ustalarının çoğu bu modellere geçti. Benim için halen Phillips SPC-900 yeterli ve güzel bir alternatif olmaya devam ediyor.
Tabii ki odağı tutturmak ve sabitlemek bayaa vaktimi aldı ...
Mesela bakınız devamlı önerdiğimiz ve de baş tacı makinelerimizden Canon 350d'nin tanıtım yazısından bir kuple;
